Kopia z najstarszych - jak dotąd - zachowanych ksiąg Parafii Miechów

 Strona pochodzi z księgi chrztów.

W osiemnastym stuleciu większego znaczenia gospodarczego nabrało nieco krótsze połączenie Krakowa z Warszawą, tzw. warszawski trakt furmański, który od karczmy zwanej "Widoma" pod podskwitowem, kierował się na Niedzwiedź, Słomniki, Prandocin, Pojałowice, Zarogów (a więc z ominięciem Miechowa), Kalinę Małą, Kalinę Wielką, Giebułtów, Częstoszowice pod karczmę "Opacz" koło Książa Wielkiego,

1. Lp. … Imię  Nazwisko  Wiek Żona   Dzieci,  rodzice , rodzeństwo,  służba
   1 Folwark
   Dyspozytor Adam Krzemieński 28 Zofia Łochyńska 27 Teresa córka l. 3; Krzysztof Slężek służący l. 44; Jadwiga Wilkowa żona jego l. 27; Wincenty syn ich l. 5; Tomasz syn ich l. 2.
   2 Kmieca Grzegorz Kita 28 Barbara Bzelanka l.26 Jan syn l.10; Józef syn l. 5;Barbara córka l. 4; Stanisław Kita służący l. 36;Józef Kita komornik Ol. 30; Agnieszka Dziewka służąca l. 26; Apolonia Pietrasówna służąca l. 15
   3 Kmieca Stanisław Pasternak 46 Jadwiga Zaczkowna l. 40 Wawrzyniec syn l. 16; Mikołaj syn l. 13;Marcin syn l. 7; Katarzyna córka l. 10; Wojciech pasternak komornik l. 30;Helena toniarczanka służąca l. 24; Stefan Hacz służący l. 24;Józef Gibek komornik l. 40; Franciszka żona jego l. 40; Andrzej syn ich l. 10; Wojciech syn nich l. 4; Regina córka ich l. 8;
   4 Młyn Wojciech Miszczyk 48 Maryanna Karczmarzanka l. 24 Szymon syn l.8; Łukasz syn l. 6; Wojciech syn l. 3; Katarzyna córka l. 19; Franciszka córka l. 16; Maciej Miszczyk służący l. 22; Wiktoria Karczmarczanka żona jego l. 26
   5 Kmieca Walenty Idzik 44 Franciszka Szczukowna l. 27 Regina córka l. 4; Błaży Idzik służący l. 26; Antoni Idzik służący l. 16; Katarzyna Krzykawczanka służąca l. 30; Agnieszka Podymowa komornica wdowa l. 33; Łukasz syn jej l. 2; Agnieszka córka jej l. 5;
   6 Kmieca Franciszek Czekaj 50 Agnieszka Szlachtówna l. 55 Sebastian syn l. 15; Barbara córka l. 20; Kazimierz Wojtasik komornik l. 24;Regina Szlachtówna żona jego l.28; Magdalena Gawronowi służąca l. 12;
   7. Kmieca Błaży Marcinek 28 Barbara Gasoniówna l. 30 Wawrzyniec Nowak syn jej l. 16; Dominik syn ich l. 15; Regina pasternakowi komornica l. 18; Mateusz Idzik służący l. 24; Antoni Waligóra służący l.18; Justyna Pazerzanka służąca l. 19; Tomasz Rozek komornik l. 40; Justyna Wilkowa żona jego l. 30; Maryanna córka ich l. 5;
   8 Kmieca Michał Bazior 24 Barbara Wypartowna 20 Lucyna Wypartowna służąca l. 15; Jakub Bazior służący l. 20; Antoni Rygiel służący l. 18; Apolonia Czerwcowa służąca l. 20; Jacek pietruszka komornik l. 36; Regina Bzdelanka zona jego l. 40; Anastazja córka ich l. 5
   9 Kmieca Kasper Jeżowski 28 Franciszka Dańkowa l. 20 Marcin syn l. 4; Jan Jeżowski służący l. 20; Marcin Daniek służący l. 8; Katarzyna Dominowna l. 20; Maryanna Dańkowa komornica l. 30; Regina córka ich l. 6.
   10 Kmieca Woyciech Czekaj 50 Jadwiga Pietrasówna 40 Sebastian syn l. 34; Tomasz Okrajek służący l. 15; Barbara córka gospodarza l. 20; Maryanna córka gospodarza l. 15; Róża Okraykowa służąca l. 8; Grzegorz Borek służący l. 13; Apolonia Bielinogowa komornica l. 24; Kasper Smagała syn jej l. 4; Franciszka Smagalanka córka jej l. 5
   11 Kmieca Mateusz Smagała 30 Barbara Szlachtówna19 Jokob Bielinoga służący l. 30; Walenty Wlodarczyk służący l. 20; Jokob Smagała służący l. 10; Helena Smagalanka służąca l. 20; Marcin Hac komornik l. 59; Barbara Idziakowna zna jego l. 40; Grzegorz syn ich l. 5; Zofia córka ich l. 7
   12 Kmieca Maci Tondos 40 Zofia Zaczkowna l.35 Bartłomi syn l, 0; Piotr syn l.5; Zofia córka l. 20; Jan Tondos służący l. 30; Franciszka Paluchowczanka służąca l.15; Agnieszka Tondosowa komornica l. 22; Mateusz syn jej l. 8;Andrzej syn jej l. 1; Helena cóerka jej l. 5;
   13 Chałupnicza Kazimierz Lis 38 Katarzyna Miszczykowna l. 37; Wojciech syn l. 4; Tomasz syn l. 2; Maryanna córka l. 18;Zofia córka l. 7.
   14 Chałupnicza Kazimierz Urban 24 Maryanna Dankowna l. 20 Katarzyna komornica l. 50;
   15 Kmieca Kazimierz Nowak 50 Róża Bambulanka l. 23; Franciszek syn l. 8; Antoni syn l. 6; Teresa córka l. 1; Piotr Gawron służący l. 40; Mikołaj Nowak służący l. 12; Regina Dziewka służąca l. 40; Franciszka Gawronówna służąca l. 30.
   16 Kmieca Woyciech Czekaj 26 Agnieszka Nowakowna l. 24 Franciszek syn l. 1; Agnieszka córka l. 3; Sebastian Ślęczek służący l. 22; Dominik Saksończyk służący l. 12; Zofia Lupowna służąca l.l 20; Matyanna Smagalanka służąca l. 12.
   17 Chałupnicza Maci Wica 50 Maryanna l.50 Teresa córka l. 20
   18 Karczma Jan Pietras 30 Salomea Szlachtowana l. 26 Franciszek syn l. 10; Maci syn l. 8; Augustyn syn l. 3; Barbara Toskowna służąca l. 10.
   19 Chałupnicza Wojciech Podyma 26 Maryanna Baranowa l. 24 Franciszek syn l. 2; Teresa Dańkówna służąca l. 12; Kasper Czekaj Komornik l. 30; Apolonia Podmianka żona jego l. 31; Zofia córka ich l. 2; Agnieszka córka ich l. 4.
   20 Chałupnicza Paweł Wlodarczyk 40 Katarzyna Zimosowna l. 36 Franciszek syn l. 15; Antoni syn l. 10
   21 Chałupnicza Józef Daniek 50 Anna Podmianka l. 40 Regina córka l. 22; Regina córka l. 5; Anna córka l. 2.
   22 Chałupnicza Szczepan Sepielak 18 Franciszka Komendówna l. 24 Jan Sepielak służący l. 8; Wawrzyniec Sepielak służący l. 5
   23 Chałupnicza Marcin Tondos 40 Franciszka Dańkowa l. 26 Wit Wilk służący l. 12; Jan Tondos komornik l. 50; Szymon syn jego l. 30.
   24 Chałupnicza Maci Gawron 60 Justyna Okraykowna l. 30 Zofia córka l. 10; Regina córka l. 7.
   25 Zagrodnicza Katarzyna Gawronowa wdowa 45 Maci syn l. 16; Benedykt syn l. 14; Katarzyna córka l. 18; Maryanna córka l. 10; Jadwiga corka l. 7; Jan Cyran komornik l. 60; Regina Gawronowi Zona jego l. 50
   26 Zagrodnicza Maryanna Czekanowa wdowa 40 Andrzej syn l. 20; Kasper syn l. 9; Jan syn l. 6; Magdalena corka l. 14; Wiyciech Tondos służący l. 21; Franciszek Bedela komornik l. 50; Regina Wilkówna żona jego l. 50
   27 Zagrodnicza Andrzej Banasik 50 Agnieszka Marcinkowa l. 38 Jadwiga Manterysowa służąca l. 15; Antoni Baran komornik l. 40; Regina Marcinkowa żona jego l. 30; Jan syn ich l. 6; Zofia córka ich l. 4; Jan Żur służący l. 30.
   28 Zagrodnicza Małgorzata Borakowna wdowa 40 Szczepan syn l. 24; Stanisław syn l. 20; Maryanna córka l. 19; Wojciech Sol;tys komornik l. 36; Katarzyna zona jego l. 36; Regina córka ich l. 6.
   29 Chałupnicza Szymon Urban 30
   30 Chałupnicza Walenty Szlachta 30 Maryanna Sotkowna l. 30 Regina corka l. 13; Magdalena córka l. 10; Anna córka l. 8; Katarzyna córka l. 4; Michał Włodarczyk służący l. 14.
   31 Zagrodnicza Walenty Saybor 30 Regina Idzikowa l. 28 Mateusz syn l. 1; Wojciech Pietras służący l. 20; Krzysztof Kulian komornik l. 40; Helena Wludarczykowa zona jego l. 40; Gertruda córka ich l. 18; Maryanna córka ich l. 13
   32 Chałupnicza Woyciech Woytasik 60 Franciszka Banachowna l. 50 Małgorzata córka l. 16; Regina Gordonowna służąca l. 13; Kasper Bedela komornik l. 25; Jadwiga Śleczkowna żona jego l. 25.
   33 Chałupnicza Kazimierz Pietras 30 Regina Gawronowna l. 40 Agnieszka córka l. 4; Regina Pietrasowi komornica l. 40
   34 Komornicza Maci Wlodarczyk 30 Ewa Dańkowa l. 30 Regina córka l. 10

Ponizej wiadomości zaczerpnięte z ksiażki Zbigniewa Pęckowskiego "Miechow'' wydanie z 1967 r.

Mapa wsi Kaliny Małej z 1859 r. Rys. Piotr Michalczewski

Proszę zwrócić uwagę na nazwę w lewym górnym rogu : Galicz, jest to góra w zachodniej części Kaliny, o której często wspomina w swoich pamiętnikach Kazimierz Girtler.

Metryki urodzin w Kalinie Małej z roku 1823 tutaj

2 (nr aktu)  -  Tondos Agnieszka, 9  - Tondos Agnieszka, 26  - Baziur Franciszek, 32  - Włudarczyk Jędrzej, 33  - Powroźnik Jan, 53  - Żurawski Józef, 61  - Kita Franciszka, 66  - Idzik Wojciech, 81  - Czekaj Jan, 95  -Tondos Małgorzata, 122 - Gądek Piotr, 144 - Reroń Kazimierz, 174  - Czekaj Franciszek, 177  - Krzyszkiewicz Franciszek, 184  - Dul Jadwiga, 198  -Kita Katarzyna, 210  - Pietruszka Jędrzej, 220  -Idzik Jan, 223 -Tondos Agnieszka, 229  - Idzik Adam Szczepan.

Ciekawe dlaczego u trzech rożnych rodzin Tondos, urodzone w 1823 roku dziewczynki, otrzymały to samo imię - Agnieszka.

 

12 386  aktów: urodzenia, zapowiedzi, ślubów, zgonów od 1676 do 1852r z parafii rzymskokatolickiej w Miechowie znajdziesz tutaj

Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Miechowie lata 1862-1870

Księgi urodzin, małżeństw i zgonów

znajdziesz tutaj

Wspomnienia Józef Alfred Dąbrowski



OKÓŁ PODYMÓW
Gdy patrzę teraz na te zdjęcia chałupy Podymów stojącej teraz w skansenie w Tokarni koło Chęcin i porównuję ją z tą, którą pamiętam stojącą kiedyś na Brzegu w Kalinie Małej, to - by wyrazić różnicę - przychodzi mi na myśl porównanie z gumowymi butami umytymi i gumowymi butami zabłoconymi, w jakich chodziło się wiosną i jesienią po ówczesnych błotnistych ścieżkach i drogach w Kalinie.
Gdy chatę i cały okół wypucowano, wnętrza ładnie odnowiono i wyposażono w równie dobrze wypucowane sprzęty, to chata i cały okół błyszczą jak te wypucowane wodą gumiaki. No, bo chyba tego wymagają estetyczne potrzeby człowieka przychodzącego w odświętnej atmosferze zwiedzać obiekty znajdujące się w skansenie.
I dobrze, że ocalono tę chatę w ten sposób!
A Wy, Kalinianie, cieszcie się, że jakiś ślad Waszego dawnego życia jest ocalony na jeszcze jakiś czas. Jakiś jeszcze czas będzie on wzbudzał wspomnienia także mieszkańców innych wsi (bo w wielu innych budowano podobnie), a także wszystkich interesujących się kulturą ludową.


Jednak wszyscy ci, co opisują to dawne życie, nie zrobią nic złego, jeśli wskazywać będą także na te zmiany, jakie spowodowało wyrwanie tej zagrody z krajobrazu, w którym pierwotnie tkwiła. Myślę, że można by nawet w tym opisie zagrody jaki znajduje się tam w skansenie, dodać jeszcze informację (oczywiście po przekonaniu o tym tamtejszych etnografów), że to nie wszystkie budowle gospodarskie jakie ten gospodarz miał. Że w pewnym oddaleniu od tej zagrody stała jeszcze duża stodoła, zbudowana z takich samych drewnianych bali jak chata i również kryta słomą. A przed frontem domu skierowanym na południe, czyli nie na drogę biegnącą od północy (inaczej niż tam w skansenie), stał jeszcze murowany spichlerz z rampą. Dopiero za spichlerzem był piękny ogród z kwiatami , warzywami i krzewami oraz pszczelimi ulami. Sad był od strony zachodniej i częściowo wschodniej, bo pole Podymów było szerokie. Poza tym teren był spadzisty w stronę północną, czyli w stronę drogi i w związku z tym wozownia i pozostałe części okołu były położone nieco niżej niż chata.



Dopiero po wyobrażeniu sobie tych brakujących budowli można mieć wyobrażenie, jak mieszkał w latach trzydziestych XX wieku bogaty kaliński gospodarz Franciszek Podyma.

Zagroda Okolna z Kaliny Małej znajduje się obecnie w Muzeum Wsi Kieleckiej

Każdy dwór pełnił przede wszystkim funkcje instytucji o określonej strukturze wewnętrznej, którym związani byli ludzie pracujący na rzecz właściciela jak i na swoje utrzymanie. 

“Administrator” był odpowiedzialny za dochodowość gospodarstwa. Właściciel pozostawiał sobie jedynie troskę o dysponowanie pieniędzmi, decydowanie o zakupach oraz korzystanie z przyjemności wiejskich, jak polowania i prowadzenie życia towarzyskiego, w kraju, lub za granicą. We dworze w Cieszkowach administrator nie występował.
Na mniejszych majątkach, obowiązki plenipotenta spełniał sam właściciel, bądź powierzał je administratorowi.
“Rządca” – odpowiadał jedynie za techniczną stronę gospodarki na jednym folwarku, wykonując ogólne polecenia właściciela czy administratora. Często miał ukończoną średnią szkołę rolniczą, gdy od administratora żądano już wyższych studiów, lub wieloletniego doświadczenia w samodzielnym gospodarowaniu.
“Ekonom” – był to pół-inteligent rolny, taka “prawa ręka” kierującego gospodarstwem, taką samą rolę spełniał praktykant.
“Włódarz” – nadzorował roboty końmi, w szczególności jakość i ilość wykonanych upraw i obrokowania koni. Na włódarza najczęściej awansowano najlepszego doświadczonego fornala.
“Karbowy” – nadzorował roboty ręczne w podwórzu, gdzie był gospodarzem, utrzymywał porządek w stodołach i przy stawianiu stert, za które był odpowiedzialny. Fornal przywożący snopy z pola, rachował je głośno podając widłami na “warztę”. Gdy doliczył do ... “osiem-dwadzieścia, dziewięć-dwadzieścia” – zaznaczał nieco głośniej: “pół kopy!” i rachował dalej ”Jeden-półkopy, dwa-półkopy, trzy-półkopy... itd. Jeden-czterdzieści (...) Kiedy zbliżał się od sześćdziesięciu, krzyczał na całą stodołę: “Kopa!” wówczas karbowy odpowiadał sakramentalne: “Dawaj drugą” dając tym dowód, że przyjął zgłoszenie i kozikiem nacinał jeden “karb” na ładnie wystruganym kołeczku długości łokcia. Co dziesiąty karb, wyrzynał ukośny krzyżyk. Stąd nazwa funkcji: karbowy. Karbowany kołek oddawał wieczorem składając raport dzienny w kancelarii majątku, przy czym omawiano plan robót na jutro. –
“Polowy” dozorował prac ręcznych w polu, gdzie był gospodarzem. “Magazynierem” zostawał emerytowany, zaufany oficjalista, on też doglądał udoju. Powyżej omówione funkcje i stanowiska były często łączone zależnie od wielkości gospodarstwa. Każdy “fornal” miał przydzielone cztery konie i do pomocy miał parobka, który powoził drugą parą, gdy zaszła konieczność rozdzielenia czwórki. Niejako godłem i nieodstępnym atrybutem fornala był czterokonny bat. “Pokaż mi swój bat, a będę wiedział jaki z ciebie fornal” .

Jedno z najstarszych zabudowań w Kalinie

Tabliczka znaleziona  w Kalinie Małej, umieszczona była prawdopodobnie na wozie konnym gospodarzy.

Ciekawy opis historyczy Kaliny znajduje się również  na stronie Miechowskiego Kuferka tutaj

Kalina Mała 1236 r

Wiadomości o Kalinie Małej z czasów średniowiecza zaczerpnięte z książki Zbigniewa Pęckowskiego "Ziemia Miechowska"
Początki dziejów naszej miejscowości datowane są na epokę neolitu czego dowodem jest odkrycie śladów osad neolitycznych (z 4000-1800 p.n.e.). Odkryto je również w Kalinie Małej, m.in. gniazda wyrobów i odłupków krzemiennych.
W pierwszej połowie XIII w. posiadłość ziemska obejmująca tereny Kaliny i Śladowa należała do przybyłego tu z Wielkopolski rodu Pałuków, którego przedstawicielem był w tym czasie Jan Gawłoszyc, znany z dokumentów z 1234 i 1242r. Kalina była miejscem zjazdu rycerstwa krakowskiego w 1241r. a w rok później odbył się tutaj wiec z udziałem księcia Konrada Mazowieckiego.
Na przełomie lat przez Kalinę przebiegało wiele traktów: północ - południe , wschód - zachód. W osiemnastym stuleciu większego znaczenia gospodarczego nabrało nieco krótsze połączenie Krakowa z Warszawą, tzw. warszawski trakt furmański, który od karczmy zwanej "Widoma" pod podskwitowem, kierował się na Niedzwiedź, Słomniki, Prandocin, Pojałowice, Zarogów (a więc z ominięciem Miechowa), Kalinę Małą, Kalinę Wielką, Giebułtów, Częstoszowice pod karczmę "Opacz" koło Książa Wielkiego, od którego było odgałęzienie do miasta. Główna droga wiodła jednak dalej przez Moczydło, Wodzisław, Jędrzejów, Małogoszcz.
Koło Kaliny, która z biegiem czasu uległa podziałowi na Wielką i Małą, powstała Wola Kalińska, która w aktach zakonnych z 1756 r. notowana jest jako opuszczona.
Bożogrobcy nabyli (inne żródła mówią że otrzymali) Kalinę Małą przed 1236r. Po kasacji zakonu bożogrobców miechowskich w 1819r. wszystkie ich majątki przeszły na Skarb Państwa. Tak więc Kalina była własnością zakonu prawie 600 lat. 

Wykopaliska świadczące o tym, że w epoce neolitu (4000-1800 p.n.e.) obszar obecnej Kaliny Małej był już zamieszkiwany przez ludzi.

Opis pochodzi z książki Zbigniewa Pęckowskiego "Ziemia Miechowska"

------1234-1242 r Zjazdy Rycerstwa Polskiego.
-----1236r Bożogrbcy otrzymali część Kaliny Małej. Resztę wykupili do 1399r.
--- -- w roku 1241 i 1287 Najazdy Tatarów na Miechów (Kalinę Małą)
---- 1387-por.1353 Bożogrobcy zakładają Wole Kalińską . 1756 jest opuszczona.
----- 1819 r Kasata zakonu Bożogrobców, Kalina Mała przechodzi na skarb państwa
----1859r 30 sierpnia kolonizacja Kaliny Małej (Kalina Rędziny)  
---1920-1922r kolonizacja Kaliny Małej (Parcela) 

KALINA MAŁA
1399 r----16 łanów, 2 rodziny , karczma, młyn, 3 zagrody z rolami ,5 komorników.
1750r ----27 domów, 171 mieszkańców.
1790r----35 domów, 241 mieszkańców, folwark , karczma , młyn.
1827r---46 domów, 327 mieszkańców.

1880r ----99 domów (9 murowanych), 628 mieszkańców, 2 karczmy , młyn wodny, szkółka elementarna.

1916r  (stara wieś)--- 45 domów, 646 mieszkańców (6 żydów), szkoła ludowa jednoklasowa.

 

1859r 30 sierpnia kolonizacja Kaliny Małej (Kalina Rędziny) 

Z opowiadań Girtlera o losowaniu kolonii.

30 sierpnia 1859. Wtorek. Wczoraj 29 w poniedziałek ważna dla Kaliny Małej nadeszła epoka, rozdanie osad nowym kolonistom(...). Odbywało się losowanie kolonii. Biedne chłopy walczyły między nadzieja pozostania w miejscu w dawnej chałpie, sadzie, ogrodzie, nad rzeką, i między obawą wynoszenia się w puste pola, Rędziny zwane. Nie jeden bladł jak konający, oczy mu się zapadały, gdy ciągnął kartkę (...). Jedni modlili się, żegnali, inni z brwią zmarszczoną przyjmowali wyroki losu. Do późnego wieczora trwało to losowanie (...). Niektórzy, co dostali się w dobre pola, radują się, inni skwirczą.Będą oni mieli za swoje jako i ja, zanim się urządzi nowe gospodarstwo (...) 

Dzierżawcy Folwarku Kalina Mała

Adam  Krzemieński ...1791...

.Franciszek Zajączkowski..od 1832 r

Maksymilian Zalassowski do 1849 r
Kazimierz Girtler od 1849---1870r
Bolesław Julian Girtler syn Kazimierza 1870--1884r
Gabriel Godlewski dziedzic z Klonowa od wiosny 1884 r
Jerzy Janecki  do- 1921 r.

Kazimierz Girtler

•Urodzony dnia 4 III 1804 - Kraków
•zmarł w roku 1887
•Wiek: 83 lat

żona (ślub: około 1830): Eleonora Janowska h. Strzemię 1820-1893

Bolesław Julian Girtler

•Urodzony w IX 1845 - Krzesławice
•zmarł w roku 1914
•Wiek: 69 lat

żona (ślub: około 1870): Dorota Wysocka h. Godziemba 1850-1911

Gabriel Godlewski z Godlewa h. Gozdawa

ziemianin, działacz społeczny

•Urodzony w roku 1851 - Kępie, pow. miechowski
•zmarł w roku 1909 - Bukowa Wola
•Wiek: 58 lat

 żona (ślub: około 1880): Paulina Woźniakowska ur . 1860

Pochowany  na cmentarzu miechowskim.

Jerzy Janecki h. wł.

•Urodzony w roku 1886
•zmarł w roku 1933
•Wiek: 47 lat

żona (ślub: około 1900): Anna Rykowska h. Doliwa 1886-1945

Córka Jerzego Janeckiego

Irena Janecka - urodzona 26 lipca 1917 roku w Kalinie Małej , brała udział w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka.•zmarła dnia 26 V 2008
•Pochowana - Kraków, cm. Rakowicki, kwatera XIVa, rząd 20, miejsce 31

 

 W Kalinie lata-50